Vitamin C từ lâu đã là thành phần được coi như “thần dược” cho làn da trắng sáng cũng như căng mịn. Giữ vai trò quan trọng trong việc tái tạo và sản sinh ra collagen nên vitamin C nghe tên đã thấy quen thuộc. Tuy nhiên, có rất nhiều điều hẳn bạn chưa biết về hoạt chất thần thánh này. Tại sao làn da lại cần vitamin C, tác dụng, chức năng của loại vitamin này cũng như cách dùng cụ thể ra sao, có hết trong bài viết này. Ngay cả những lầm tưởng về vitamin C cũng sẽ được lý giải rõ ràng dưới đây.
Vitamin C là gì?
Tác dụng của vitamin c đối với sức khỏe
Vitamin C hay thường biết đến nhất là Acid Ascorbic. Vitamin C dùng phổ biến trong mỹ phẩm làm đẹp, được ví von như “vệ sĩ” bảo vệ da. Phải trải qua kỹ thuật và công nghệ bào chế mới tạo nên sản phẩm an toàn, hiệu quả cho da đồng thời duy trì được tính ổn định cho vitamin C.
Vitamin C là một chất chống oxy hóa cao, bảo vệ da khỏi những tác động từ môi trường, từ tia tử ngoại và ô nhiễm. Tác nhân gây hại dễ dàng xâm nhập vào bề mặt da và tạo nên gốc tự do. Gốc tự do hình thành gây tổn hại tới tế bào da, cản trở việc da hình thành tế bào mới cũng như tổng hợp collagen. Vitamin C xuất hiện, như một “người hùng”, làm sáng da, xây dựng cấu trúc da khoẻ, cải thiện nếp nhăn cũng như tăng độ đàn hồi cho làn da.
Ngoài ra, vitamin C còn là chất kháng viêm hiệu quả, hỗ trợ quá trình trị mụn cũng như điều trị Rosacea. Vitamin C còn hoạt động như một chất hỗ trợ chống nắng với SPF quang phổ rộng, bảo vệ da khỏi tia UV một cách hiệu quả.
Nên chọn dạng thức vitamin C nào? Rõ ràng không phải mọi sản phẩm chứa vitamin C đều có đặc tính hay hiệu quả tương tự nhau. Nên ưu tiên chọn sản phẩm chứa vitamin C nồng độ cao (thành phần vitamin C xếp vị trí cao trong bảng thành phần), những phân tử kích thước nhỏ để thẩm thấu vào da dễ dàng.
Một yếu tố quan trọng nữa là nên chọn sản phẩm chứa thành phần vitamin C có tính ổn định. Bởi vitamin C vốn đặc tính bất ổn định, dễ bị oxy hoá, nếu dùng phải vitamin C đã bị oxy hoá dễ khiến da bị kích ứng và gây hại. Một trong những dạng thức vitamin C ổn định nhất chính là L-Ascorbic, khó bị oxy hoá và có hiệu quả cao trong điều trị. Nên chọn loại vitamin C đựng trong chai lọ tránh được ánh nắng mặt trời sẽ giúp ngăn quá trình oxy hoá, cho sản phẩm kéo dài thời gian sử dụng hơn.
Tại sao cần bổ sung vitamin C
Mặc dù đem đến nhiều lợi ích tuyệt diệu như làm sáng da, tăng sản sinh collagen, chống gốc tự do nhưng nhiều người vẫn nghi ngại không dám dùng vitamin C vì nhiều lầm tưởng không đáng có. Bất chấp nhiều thách thức và độ khó dùng, có một thực tế là da cần vitamin C và cơ thể thì phải dung nạp từ ngoài vào chứ không tự sản xuất ra được. Với bao lợi ích đáng kinh ngạc mà vitamin C mang lại thì nhất định cần bổ sung nó vào cơ thể.
Vitamin C chống oxy hóa mạnh, kiểm soát được cả hai con đường khiến da lão hoá như là quá trình lão hoá tự nhiên do độ tuổi và do tác động từ môi trường (Tia UVA/UVA, ánh sáng xanh, ô nhiễm khói bụi, do chế độ ăn uống, stress…)
Cả hai hình thức lão hoá này đều biểu hiện trên da bởi việc tăng sắc tố, da hình thành những đốm đen, nám, tàn nhang, đồi mồi, da sạm và thiếu đi độ săn chắc. Vitamin C xuất hiện và điều chỉnh chúng.
Nói về đối tượng nên cân nhắc dùng vitamin C là mọi độ tuổi, đặc biệt là dùng từ những năm đầu 20 tuổi. Bởi vitamin C có nhiều lợi ích nên không thể bỏ qua việc bổ sung thành phần này trong chu trình dưỡng mỗi ngày.
Tác dụng mà vitamin C mang đến cho làn da
Thay vì phân tích dài dòng thì những gạch-đầu-dòng dưới đây sẽ chỉ rõ cho bạn thấy tác dụng nổi bật mà vitamin C mang lại, đó là:
Làm chậm quá trình lão hoá, cải thiện độ căng của da, xóa mờ nếp nhăn, đánh bay đường nhăn.
Giảm sự xuất hiện của những đốm nâu, thâm, nám.
Cấp nước, khiến thần thái da tươi sáng, da săn chắc, rạng rỡ hơn.
Các dạng của vitamin C trong đồ skincare
Có rất nhiều dạng vitamin C cho da, điểm chung là đều mang lại lợi ích chống oxy hoá. Có một số dạng thức vitamin C hoạt động tốt hơn trong sản phẩm dưỡng da so với các dạng khác.
Acid Ascorbic hay còn gọi là Acid L-Ascorbic (L-AA) là có nhiều nghiên cứu nhất trong hiệu quả dưỡng da so với bất cứ dạng vitamin C nào khác. Khi được pha chế đúng công thức với độ pH nhỏ hơn 4 thì chúng sẽ khiến da trẻ hoá, ngưng bánh xe thời gian và có độ săn chắc và mịn hẳn. Nó cũng loại bỏ đi những dấu hiệu lão hoá của da, đánh bay đốm nâu và hiện tượng da không đều màu. Acid Ascorbic cũng giúp cho bề mặt da được bảo vệ khỏi gốc tự do cũng như những tác nhân gây căng thẳng từ bên ngoài, giảm tác động từ những yếu tố này. Đây là dạng mạnh nhất của vitamin C, hoà tan trong nước. Hoạt động của L-AA không bền vững, giảm hiệu quả khi tiếp xúc với ánh sáng, nhiệt độ và không khí. Sản phẩm mà độ pH càng thấp càng bền vững nhưng lại dễ kích ứng. L-AA thì 3% đã chống oxy hoá tốt rồi, 10% thì làm sáng, mờ nám. Không dùng quá 20% vì dễ kích ứng.
Magnesium Ascorbyl Phosphate (MAP) là thể tan trong nước, bền vững và ít kích ứng hơn L-AA. pH lý tưởng là 6.5 và nồng độ từ 3-10%. Tác dụng tương tự L-AA ở mặt chống oxy hoá. Tuy nhiên hiệu quả sáng da không thể bằng được L-AA.
Sodium Ascorbyl Phosphate (SAP) là dạng vitamin C có thể tan trong nước, loại này ít gây kích ứng. SAP cũng kích thích tạo nên collagen nhưng mà không thể bằng L-AA, chỉ so được 1/10 MAP. Loại này ưu điểm là dùng được cho da nhạy cảm, là vitamin C bền vững, dùng được lâu.
Ascorbyl Glucoside khá phổ biến, xuất hiện trong những sản phẩm làm đều màu da, ngăn thâm. Vitamin C này được áp dụng công nghệ enzyme mới, có tính acid nhưng chỉ bền vững trong khoảng pH từ 5-7. Tác dụng của nó trong chống oxy hoá và kích thích tạo collagen ngang L-AA lẫn MAP. Dù vậy thì khả năng sáng da thì chưa được chứng minh.
Tetrahexyldecyl Ascorbate là vitamin C tan trong dầu. Bởi đặc tính ấy là loại này thẩm thấu sâu hơn hẳn các loại trên. Tetrahexyldecyl Ascorbate chống lại gốc tự do cũng như sản sinh collagen tương tự SAP, MAP khi dùng ở nồng độ 7%. Nhờ tan trong dầu nên oxy hoá chậm hơn.
Làm sao chọn được dạng vitamin C phù hợp?
Gia phả vitamin C có nhiều dẫn xuất khác nhau. Với da khoẻ, ít kích ứng mà muốn “tăng tốc” hết thâm nám thì tự tin dùng LAA nồng độ từ 5-20%. Cũng phải chú ý bảo quản serum thật tốt nhé. Trường hợp da nhạy cảm nên dùng MAP với nồng độ 5%. Dù không mạnh tựa LAA nhưng lại dịu dàng với làn da mong manh. An toàn nhất chọn EAA, đây là loại mới, mạnh chẳng kém LAA mà lại có độ nhẹ nhàng như MAP, pha chút bền bỉ tựa SAP nữa.
Dựa vào thành phần nồng độ. Muốn dùng vitamin C hiệu quả thì nó phải là thành phần chính trong sản phẩm và dùng đúng nồng độ, phù hợp với tình trạng riêng cần điều trị. Nếu dạng vitamin C không phải đứng đầu bảng thành phần thì rõ ràng tác dụng không hề được chú trọng.
Không nên chọn những loại vitamin C dạng hũ bởi dễ tiếp xúc với ánh sáng và không khí. Khi đó hiệu quả của vitamin C bị giảm sút trầm trọng. Nên chọn dạng tuýp hoặc là lọ tối màu, đóng kín.
Nhiều khi tên của các sản phẩm chỉ thể hiện đơn giản là chứa vitamin C nhưng khi đọc thành phần phải chú ý xem đó là loại vitamin C nào. Gọi tên một số chất có nguồn gốc vitamin C và những đặc tính riêng xem sao nhé. Vitamin C nhưng không phải loại nào cũng giống nhau. Mỗi loại khác nhau lại mang đến hiệu quả riêng cho làn da. Khi thử một sản phẩm vitamin C mà thấy không có tác dụng gì nhiều hay bị kích ứng thì nên xem xét lại chính xác loại vitamin C mà bạn đang dùng. Nên xem xét cả tỷ lệ phần trăm cũng như độ pH của sản phẩm đấy nhé.
Hướng dẫn bổ sung vitamin C vào thói quen chăm sóc da hàng ngày
Những ưu điểm vượt trội của vitamin C ai cũng thấy. Dễ hiểu thành phần này siêu hot và được phái đẹp ưa chuộng cực kỳ. Tuy nhiên, muốn dùng vitamin C hiệu quả thì cần phải lưu ý rất nhiều điều sau đây.
Nên bảo quản vitamin C trong lọ tối màu
Theo các chuyên gia da liễu thì vitamin C nên dùng dưới dạng serum là tốt nhất. Serum thì có tác dụng tốt hơn kem dưỡng và toner. Đặc biệt là serum vitamin C nhất định nên đựng trong lọ tối màu. Bởi vitamin C sẽ bị phá huỷ kết cấu khi tiếp xúc với ánh sáng, nhiệt độ hay không khí. Chai tối màu sẽ khiến vitamin C ổn định hơn. Nguyên tắc cơ bản thì nên dùng vitamin C dạng serum trước khi dưỡng ẩm. Nên dùng ban ngày và sau đó chống nắng kỹ lưỡng.
Nên dùng vitamin C vào buổi sáng
Chẳng có ai ngăn cấm là không được dùng vitamin C vào buổi tối. Tuy nhiên serum vitamin C phát huy tác dụng hiệu quả nhất khi dùng buổi sáng bởi lúc này bức xạ UV cao nhất. Như đã nói ở trên thì vitamin C sẽ kém hiệu quả khi tiếp xúc với ánh sáng bởi thế thoa vitamin C không nên ra ngoài hơn và nhớ chống nắng. Nên để vitamin C thẩm thấu ít nhất khoảng 2 phút.
Nên chọn nồng độ hợp lý
Đừng thấy những loại serum vitamin C đang hot với nồng độ cao thì nghĩ là lý tưởng. Mỗi sản phẩm khác nhau lại chứa thành phần vitamin C khác. Nhìn chung phổ biến nồng độ vitamin C sẽ dao động trong khoảng từ 5-30%. Ai da khô và nhạy cảm thì nên dùng nồng độ vitamin C khoảng 5% thì giảm thiểu khả năng kích ứng. Ai da dầu và bị gặp vấn đề về sắc tố nghiêm trọng thì cân nhắc sản phẩm vitamin C nồng độ cao hơn.
Dùng vitamin C kèm Retinol được nhưng cần lưu ý
Có thể dùng vitamin C kèm Retinol nhưng phải chú ý. Bởi chuyên gia da liễu không hề khuyên dùng hai sản phẩm này cùng lúc. Hai chất này hoạt động tốt ở hai môi trường khác nhau nên dùng cùng lúc dễ giảm hiệu quả của cả hai. Lời khuyên là có thể dùng mỗi ngày nhưng nên chia ra, dùng retinol tối thì nên dùng vitamin C sáng.
Khi serum vitamin C đổi màu phải làm sao?
Serum vitamin C thường là không màu hoặc không thì là màu rơm nhạt. Khi mà sản phẩm chuyển sang màu vàng hay nâu là đã bị oxy hoá và kém hiệu quả hơn. Bạn vẫn có thể dùng nhưng không nên dùng nhiều. Bởi nhiều khi nó còn khiến da bị ám vàng nhẹ. Đặc biệt những loại đã bị oxy hoá nhiều khi còn khiến da bị kích ứng.
Những ai không nên dùng vitamin C?
Nếu chưa từng dùng vitamin C thì nên thích nghi từ từ trong dưỡng da. Những lần đầu tiên sử dụng chỉ xài vài giọt nhỏ, sau đó da đã quen thì mới tăng dần lên. Nếu bạn sở hữu làn da khô thì nên lựa chọn những loại vitamin C dạng dưỡng ẩm mà tan trong lipid như ascorbyl palmitate rồi tetrahexyldecyl ascorbate.
Cảnh báo, ai mụn viêm tuyệt đối không nên dùng vitamin C. Serum vitamin C siêu tốt nhưng mà nếu da đang kêu gào vì mụn thì phải chú ý đừng bon chen nhé. Khi da bị mụn viêm nên tối giản chu trình skincare, đừng dùng nhiều tinh chất bởi da càng “ngộp thở” và những nhân mụn càng được nuôi “béo mũm” và nghiêm trọng hơn đó. Vitamin C tiêu diệt thâm mụn chứ không thể trị mụn đâu.
Dùng vitamin C luôn phải nhớ “thần chú” là: Phải từ từ. Không được vội vàng khi dùng thành phần dưỡng thần sầu này. Mỗi dẫn xuất vitamin C cũng như mỗi nồng độ lại phản ứng trên da khác nhau. Thời gian đầu bạn chỉ nên dùng vitamin C 3 lần/tuần rồi xem xét da phản ứng thì tăng dần tần suất lên nhé. Bởi dùng L-AA mà nồng độ cao khoảng 20% thì dễ kích ứng cực kỳ. Theo dõi khoảng 3 tuần đến 1 tháng để thấy hiệu quả của vitamin C. Luôn nhớ lắng nghe làn da của mình nhé!